Danh Sách Kiểm Tra Dọn Dẹp & Tối Ưu Hóa Windows 10: Vì Máy Tính Của Bạn Xứng Đáng Được Đối Xử Tốt Hơn

Máy tính Windows 10 của bạn có đang ì ạch như xe máy hết xăng giữa đường Nguyễn Trãi không? Khởi động lâu tới mức bạn pha xong ly cà phê phin mà vẫn chưa thấy màn hình chính? Đừng lo, tôi có danh sách cứu tinh đây, dành cả cho mấy bạn chuyên gia nhấn “Nhắc tôi sau” mỗi lần Windows kêu hết dung lượng. Cùng lướt qua nào, vừa làm vừa cười, kẻo lại tưởng đang dọn nhà ngày 30 Tết!

Phần 1: Các Nhiệm Vụ Dọn Dẹp Ngay Lập Tức (15–30 Phút)

Đây là mấy việc dễ như ăn kẹo, giống dọn đống đồ trên ghế mà bạn thề là “có hệ thống” nhưng thực ra chỉ là bãi chiến trường.

☑️ Chạy Disk Cleanup
Nhấn Win + S → Gõ “Disk Cleanup” → Chọn ổ C. Đánh dấu hết các ô như Temporary Files, Recycle Bin. Mẹo nhỏ: Nhấp “Clean up system files” để dọn kỹ hơn. Windows giấu rác còn khéo hơn mẹ giấu tiền tiêu vặt!
☑️ Xóa Tệp Tạm Thời
Nhấn Win + R → Gõ %temp% → Xóa hết mọi thứ trong đó. Sau đó bật Storage Sense (Cài đặt → Hệ thống → Lưu trữ → Cấu hình Storage Sense). Tự động dọn rác như thuê osin, vì bạn biết mình lười mà.
☑️ Gỡ Cài Đặt Phần Mềm Không Dùng
Cài đặt → Ứng dụng → Ứng dụng & Tính năng → Gỡ mấy app bạn cài từ hồi còn xài Cốc Cốc phiên bản đầu. Ừ, cái app “free trial” chỉnh ảnh bạn dùng một lần rồi quên cũng nằm trong danh sách đấy.
☑️ Dọn Cache Trình Duyệt
Xóa lịch sử, cookie, cache trên Chrome, Cốc Cốc, hay Edge. Trình duyệt của bạn chứa rác còn nhiều hơn tủ lạnh nhà sau Tết.
☑️ Kiểm Tra Cập Nhật Windows
Cài đặt → Cập nhật & Bảo mật → Kiểm tra cập nhật. Cài đi, đừng “để mai tính” nữa, máy tính cũng cần được yêu thương chứ!

Phần 2: Tối Ưu Hóa Hiệu Suất (20–40 Phút)

Giờ thì vào phần “Marie Kondo” cho PC, chỉ giữ lại thứ gì thực sự cần thiết, còn lại thì “cảm ơn và tạm biệt.”

☑️ Tắt Chương Trình Khởi Động Cùng Windows
Trình Quản Lý Tác Vụ (Ctrl + Shift + Esc) → Tab Khởi động → Tắt mấy app không cần. Ai mà cần 10 app bật cùng lúc? Bạn đâu có mở quán net.
☑️ Chạy Quét Malware
Bảo Mật Windows → Bảo Vệ Chống Virus & Mối Đe Dọa → Quét toàn bộ. Muốn chắc ăn thì tải Malwarebytes. Giống đi khám tổng quát, phòng còn hơn chữa.
☑️ Tối Ưu Hóa Ổ Đĩa (Chống Phân Mảnh HDD/Cắt Gọn SSD)
Tìm “Chống phân mảnh và Tối ưu hóa Ổ đĩa” → Chọn HDD → Tối ưu hóa. Lưu ý: SSD không cần chống phân mảnh, Windows tự xử. Còn xài HDD thì… thôi, nâng cấp đi nhé, đừng để máy khổ.
☑️ Điều Chỉnh Hiệu Ứng Hình Ảnh
Tìm “Xem cài đặt hệ thống nâng cao” → Cài Đặt Hiệu Suất → Chọn “Hiệu suất tốt nhất.” Thích hiệu ứng đẹp thì giữ, nhưng đừng trách sao máy chậm.
☑️ Cập Nhật Trình Điều Khiển
Trình Quản Lý Thiết Bị → Nhấp chuột phải thiết bị → Cập nhật trình điều khiển. Pro tip: Tải driver mới từ web hãng (như GPU, chipset). Windows đôi khi “tưởng mình ngon” nhưng không hẳn.

Phần 3: Bảo Trì Nâng Cao (30–60 Phút)

Đến đây thì bạn gần thành “cao thủ công nghệ” rồi, hoặc ít nhất là không làm máy hỏng sau khi đọc hướng dẫn.

☑️ Sửa Chữa Tệp Hệ Thống
Mở Command Prompt (quyền admin) và gõ:
```
dism /online /cleanup-image /restorehealth
sfc /scannow
```
Nghe căng nhưng giống sửa vòi nước thôi, chỉ là sửa “bộ não” máy tính. Chắc ổn thôi mà.
☑️ Kiểm Tra Ổ Đĩa Có Lỗi
Command Prompt (admin) → Gõ chkdsk /f /r → Lên lịch khi khởi động lại. Như đưa ổ cứng đi spa, nhưng hơi ồn.
☑️ Tắt Ứng Dụng Chạy Nền
Cài đặt → Quyền riêng tư → Ứng dụng chạy nền → Tắt mấy app không cần. Máy tính không phải hoa hậu, không cần lúc nào cũng “thân thiện.”
☑️ Điều Chỉnh Bộ Nhớ Ảo
Cài Đặt Hệ Thống Nâng Cao → Hiệu Suất → Nâng Cao → Thay Đổi → Bỏ chọn “Tự động quản lý” → Đặt kích thước tùy chỉnh (1,5 lần RAM). Windows đôi khi cần bạn “cầm tay chỉ việc.”
☑️ Dọn Dẹp Registry (Cẩn Thận!)
Dùng CCleaner (miễn phí) nhưng nhẹ tay thôi, backup registry trước nhé. Giống tự mổ xẻ máy tính, đừng để “toang.”

Phần 4: Lịch Trình Bảo Trì Đều Đặn

Chúc mừng bạn vượt qua “đại thanh trừng”! Giờ thì lên lịch bảo trì để máy luôn mượt, dễ hơn nhớ tưới cây, và máy không “chết” nếu bạn quên (chắc vậy).

Hàng Tuần
- Quét malware nhanh.
- Xóa cache trình duyệt. (Như giặt đồ, làm hoài không hết.)
Hàng Tháng
- Chạy Disk Cleanup + Tối Ưu Hóa Ổ Đĩa.
- Kiểm tra cập nhật Windows và driver. Khởi động lại máy là niềm vui bất tận!
Hàng Quý
- Xem lại chương trình khởi động.
- Gỡ app không dùng. (Như game bạn thề sẽ chơi nhưng chưa bao giờ.)
Hàng Năm
- Cân nhắc cài lại Windows sạch. Sao lưu trước nhé! Giống dọn nhà mới, mệt nhưng đáng.

⚠️ Lưu Ý Quan Trọng (Đừng Để Hỏng Việc)

Sao Lưu Dữ Liệu: Dùng Lịch Sử Tệp (Cài đặt → Cập nhật & Bảo mật → Sao lưu) hoặc cloud. Mất dữ liệu không phải là “trải nghiệm sống.”
Tránh Dọn Registry: Làm sai là máy “điên” ngay. Đừng tự biến mình thành bác sĩ phẫu thuật amateur.
Chăm Sóc SSD: Không chống phân mảnh SSD; đảm bảo TRIM bật. Không hiểu thì kệ, cứ tin tôi.

Kết Luận

Xong rồi đấy, danh sách dọn dẹp và tối ưu hóa Windows 10 mà ai cũng làm được, kể cả mấy bạn hay quên mật khẩu WiFi nhà mình. Làm theo cái này, máy bạn sẽ chạy mượt như xe SH mới, không còn làm bạn “muối mặt” trước đám bạn công nghệ. Nhớ nhé, máy sạch thì máy vui, máy vui thì bạn đỡ cáu.

Giờ thì xắn tay lên làm đi. Hoặc không. Tôi không phải sếp bạn đâu mà! 🚀